Trước Ngân 98, dàn KOL nào bị bắt vì buôn bán hàng giả?

Ngày 13/10, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM (Phòng Cảnh sát kinh tế) cho biết, vừa ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can và Lệnh bắt tạm giam đối với Võ Thị Ngọc Ngân (Ngân 98), người điều hành Công ty TNHH TM-DV ZuBu và Hộ kinh doanh ZuBu shop về tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm” theo Điều 193 Bộ luật Hình sự.

Cơ quan chức năng phát hiện Ngân 98 đã lợi dụng hình thức “hàng tặng kèm” để tung ra thị trường sản phẩm “viên rau củ Collagen” không có giấy phép lưu hành, quảng cáo sai công dụng và chứa sibutramin, phenolphthalein – hai hoạt chất bị cấm sử dụng trong thực phẩm vì có thể gây rối loạn tim mạch, tiêu hóa, tăng huyết áp và thậm chí ung thư.

Dù ghi trên bao bì “hàng tặng, không bán”, song thực tế sản phẩm này được bán kèm như một liệu trình hoàn chỉnh. Kết quả giám định cho thấy nhiều mẫu hàng không đạt chỉ tiêu chất lượng, được xác định là hàng giả.

Vụ việc Ngân 98 bị khởi tố, bắt tạm giam vì hành vi Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm, đặc biệt là các sản phẩm giảm cân chứa chất cấm, đã gây chấn động dư luận, một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về vấn nạn kinh doanh online lợi dụng danh tiếng người nổi tiếng (KOL).

Ngân 98 không phải là trường hợp cá biệt đầu tiên. Trước đó, nhiều KOL, người nổi tiếng khác cũng vướng vào vòng lao lý do liên quan đến sản xuất, quảng cáo và buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng. Chỉ riêng trong năm 2025 đã có rất nhiều “ngôi sao mạng xã hội” bị chỉ mặt điểm tên.

Tháng 4/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án sản xuất hàng giả là thực phẩm và lừa dối khách hàng liên quan Công Ty Cổ phần Asia Life và Công ty CP Tập đoàn Chị Em Rọt. Trong đó, 2 cái tên nổi tiếng bị khởi tố về tội lừa dối khách hàng là Phạm Quang Linh, còn gọi là Quang Linh Vlog, thành viên hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt; Nguyễn Thị Thái Hằng, còn gọi là Hằng “Du mục”, Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt.

Theo đó, 2 Tiktoker nói trên đã có dấu hiệu tội phạm sản xuất hàng giả là thực phẩm và lừa dối khách hàng, theo quy định tại điều 193 và điều 198 Bộ luật hình sự.

Kẹo rau của Kera do công ty CER (TP. Thủ Đức, TPHCM) công bố, bắt đầu đưa ra thị trường vào cuối năm 2024. Từ đó đến tháng 2, kẹo được nhiều người nổi tiếng như hoa hậu Thùy Tiên, Hằng Du Mục, Quang Linh Vlog quảng cáo rằng “một viên có thể thay một đĩa rau”, “sản phẩm có thể thay rau xanh trong bữa ăn”.

Kết quả kiểm tra cho thấy kẹo không hề chứa hàm lượng rau củ như công bố (chỉ 0,6-0,75% thay vì 28,13%), đồng thời có chứa Sorbitol – chất tạo ngọt không được ghi trên nhãn.

Bộ Công an sau đó đã mở rộng điều tra và đến tháng 5/2025 khởi tố, bắt tạm giam Nguyễn Thúc Thùy Tiên về tội “Lừa dối khách hàng”.

Hồi tháng 6, Công an tỉnh Ninh Bình bắt giữ Lê Văn Hải, chủ kênh TikTok “Gia đình Hải Sen” với 2,6 triệu lượt theo dõi, cùng Trần Đại Phúc, Giám đốc Công ty TNHH Hải Bé, về hành vi buôn bán hàng giả.

Hai năm qua, tài khoản Tiktok “Gia đình Hải Sen” của Hải và Phúc thường xuyên đăng tải các video bán nhiều mặt hàng là mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, trong đó nhiều nhất là loại thực phẩm bảo vệ sức khỏe có tên “Siro ăn ngon Hải Bé”.

Giám định các chỉ tiêu chất lượng của mặt hàng “Siro ăn ngon Hải Bé” in trên bao bì, công an xác định cá thành phần Vitamin A, Calci, Vitamin C (chất chính tạo nên công dụng của sản phẩm) chỉ đạt dưới 70% so với công bố. Theo quy định hiện hành, thực phẩm này được xác định là hàng giả.

Được biết, từ năm 2024 đến thời điểm bị bắt, qua các kênh mạng xã hội Tiktok shop, Facebook, Shopee “Gia đình Hải Sen”, “Hải Sen”…Công ty Hải Bé đã bán hơn 800.000 sản phẩm ra thị trường. Riêng mặt hàng “Siro ăn ngon Hải Bé” đã bán hơn 100.000 hộp.

Trước đó, “Gia đình Hải Sen” với hơn 2,6 triệu lượt theo dõi trên TikTok được xây dựng từ hình ảnh gia đình kiểu mẫu trên TikTok.

Những vụ việc trên đã đặt ra vấn đề cấp thiết về trách nhiệm của KOL và người nổi tiếng. Sức ảnh hưởng của họ đối với công chúng đã tạo nên một thứ gọi là “quyền lực ảo”, là một công cụ marketing cực kỳ mạnh mẽ, có thể tác động đến hành vi mua sắm của hàng triệu người.

Từ chuỗi sai phạm của các KOL, đã đến lúc người tiêu dùng phải nâng cao cảnh giác, đặt sự thật lên trên mọi lời quảng cáo hào nhoáng, hay tin vào quan niệm “sản phẩm người nổi tiếng dùng là sản phẩm tốt”.

Trầm Phương