Nhiều sai phạm tại dự án xây dựng Bệnh viện Ung bướu Cần Thơ

Bệnh viện Ung bướu Cần Thơ quy mô 500 giường với vốn đầu tư hơn 1.600 tỷ đồng, khởi công năm 2016 dự kiến hoàn thành sau 5 năm nhưng đến năm 2022 đã ngừng thi công. Dự án chỉ hoàn thành hơn 21% tổng thầu EPC, mới chỉ xây xong phần thô. Dự án này vay vốn ODA từ chính phủ Hungary và vốn đối ứng của Việt Nam.

Trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện dự án, Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ, Sở Y tế Cần Thơ, Liên danh nhà thầu và các đơn vị tư vấn còn có khuyết điểm, vi phạm, dẫn đến Dự án chậm tiến độ, tiềm ẩn nguy cơ gây lãng phí nguồn vốn vay và ngân sách địa phương (khoảng 300 tỷ đồng giá trị đã thực hiện). Cụ thể như sau:

Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ phê duyệt dự án chưa căn cứ theo ý kiến góp ý của Bộ Y tế; phê duyệt dự án trước khi có đánh giá tác động môi trường; quyết định điều chỉnh thời gian thực hiện dự án chưa phù hợp; điều chỉnh quy mô dự án chưa có ý kiến thẩm định của cơ quan chuyên môn; điều chỉnh thiết kế cơ sở kéo dài, trong đó có khối lượng phát sinh ngoài Hợp đồng EPC với giá trị khoảng 17 tỷ đồng; chậm phê duyệt chi phí thông quan hàng hóa làm phát sinh khoảng 11,686 tỷ đồng chi phí lưu kho hàng hóa nhập khẩu; nhiều lần thay đổi, giao chủ đầu tư Dự án.

Sở Y tế Cần Thơ lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng gói thầu đầu tư xây dựng mới bệnh viện cung cấp, lắp đặt hệ thống trang thiết bị xây lắp và mua sắm trang thiết bị y tế, nội thất văn phòng (EPC) có nhiều khuyết điểm, nhiều nội dung không đúng quy định như: Kế hoạch lựa chọn nhà thầu không nêu rõ phương thức lựa chọn nhà thầu.

Công tác lập hồ sơ yêu cầu còn một số nội dung chưa tuân thủ theo Mẫu hồ sơ mời thầu được quy định tại Thông tư số 11/2016/TT-BKHĐT; một số nội dung yêu cầu về hợp đồng tương tự chưa phù hợp với quy mô gói thầu, thiếu chặt chẽ để có đủ cơ sở đánh giá năng lực thực hiện của nhà thầu.

Công tác đánh giá hồ sơ đề xuất không chính xác, một số nội dung đánh giá không căn cứ theo tiêu chuẩn đánh giá tại hồ sơ yêu cầu đã được phê duyệt; một số nội dung đề xuất của nhà thầu chưa đáp ứng nhưng Tổ chuyên gia đấu thầu vẫn đánh giá là đạt mà không yêu cầu nhà thầu làm rõ.

Một số nội dung trong hợp đồng ký kết không phù hợp, còn sơ sài, thiếu chi tiết. Lựa chọn nhà thầu tư vấn quản lý dự án nội dung không đúng quy định.

Danh mục trang thiết bị kèm theo hợp đồng EPC không đạt điều kiện 50% hàng hóa được xuất xứ Hungary, hợp đồng được ký kết khi chưa xác định nguồn vốn, không thoả thuận làm rõ xuất xứ trang thiết bị trước khi ký kết.

Hợp đồng quy định thời gian thực hiện Dự án không phù hợp; xác định đơn giá xây dựng tính theo mét vuông hoàn thiện dẫn đến không xác định được chính xác giá trị thực hiện làm cơ sở thanh toán cho nhà thầu, không ký được phụ lục hợp đồng đối với khối lượng phát sinh, không xác định được khối lượng đã thực hiện và thực hiện dở dang.

Phụ lục hợp đồng thay đổi thành viên đứng đầu liên danh, điều chỉnh tỷ lệ khối lượng công việc thực hiện giữa các thành viên trong liên danh được Bộ Ngoại giao Hungary không phản đối nhưng không đúng quy định của pháp luật Việt Nam.

Nhà thầu liên danh nước ngoài hoạt động xây dựng tại Việt Nam trước khi được cấp giấy phép hoạt động xây dựng theo quy định, thi công phần khối lượng phát sinh so với hợp đồng khi chưa tổ chức thẩm định và phê duyệt dự toán khối lượng phát sinh theo thẩm quyền.

Chậm hoàn thành Dự án, dẫn đến, sẽ phát sinh tăng tổng mức đầu tư do chênh lệch tỷ giá đồng Euro khoảng 212 tỷ đồng-7%; phân bổ, bố trí vốn, tạm ứng, thu hồi tạm ứng còn chậm; quản lý Dự án còn nhiều hạn chế, yếu kém.

Đối với Dự án đầu tư xây dựng Bệnh viện Ung bướu thành phố Cần Thơ, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với lãnh đạo Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ có liên quan đến những tồn tại, khuyết điểm nêu trên.

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ và các bộ, ngành liên quan khẩn trương thực hiện kết luận của Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ khẩn trương triển khai phương án đầu tư xây dựng để đưa bệnh viện vào vận hành trong năm 2026 (kết thúc dự án đầu tư theo hình thức ODA, chuyển sang thực hiện đầu tư bằng nguồn vốn trong nước).

Bộ Tài chính cân đối, bố trí ngân sách trung ương, Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ bố trí ngân sách địa phương để thực hiện (Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ chịu trách nhiệm rà soát thiết kế, tính toán lại tổng mức đầu tư theo quy định của pháp luật, làm cơ sở để Bộ Tài chính cân đối, bố trí vốn).

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ tổ chức kiểm điểm, xác định rõ tính chất, mức độ, hậu quả để xử lý theo đúng quy định của pháp luật đối với Giám đốc Sở Y tế Cần Thơ và các đơn vị chức năng thuộc thẩm quyền quản lý có liên quan đến những tồn tại, khuyết điểm.

Rà soát, phê duyệt bổ sung chi phí một số hạng mục công việc còn thiếu như: Khối lượng phát sinh tăng ngoài Hợp đồng EPC do điều chỉnh thiết kế cơ sở khoảng 17 tỷ đồng, chi phí lưu kho khoảng 11,686 tỷ đồng, chi phí thông quan hàng hóa nhập khẩu theo quy định.

Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ quyết định phương án tiếp tục thực hiện Dự án đảm bảo an toàn, hiệu quả, chất lượng; trường hợp quyết định tiếp tục thực hiện hợp đồng EPC, chỉ đạo Sở Y tế Cần Thơ thu hồi số tiền đã tạm ứng cho Liên danh nhà thầu số tiền khoảng 3.861.726 EUR trong quá trình thanh, quyết toán; phối hợp Sở Xây dựng tổ chức lập, thẩm định dự toán đối với khối lượng phát sinh ngoài Hợp đồng EPC trình phê duyệt theo thẩm quyền.

Đối với dự án thành phần 2 và thành phần 4 cao tốc thành phần Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng, kết quả thanh tra cho thấy, tiến độ thực hiện 2 dự án thành phần cao tốc này chậm tiến độ so với kế hoạch.

Nguyên nhân chính do thiếu vật liệu xây dựng, đặc biệt là cát đắp nền vì Cần Thơ không có mỏ cát đạt tiêu chuẩn xây dựng đường cao tốc phải phụ thuộc vào địa phương khác nhưng chậm thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ.

Việc lựa chọn nhà thầu cũng có một số hạn chế, thiếu sót. Hợp đồng xây lắp được ký giữa chủ đầu tư và nhà thầu, trong đó có các nhà thầu phụ chưa đúng quy định; chậm di dời hạ tầng để đẩy nhanh tiến độ thi công; chậm thực hiện chỉ đạo của Chính phủ đối với dự án…

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tổ chức kiểm điểm trách nhiệm lãnh đạo Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ (trước đây) và Ủy ban nhân dân tỉnh Sóc Trăng (nay là Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ) có liên quan đến những hạn chế, khuyết điểm.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ tổ chức kiểm điểm, xác định rõ tính chất, mức độ, hậu quả để xử lý đối với các tổ chức, cá nhân thuộc thẩm quyền quản lý có hạn chế, khuyết điểm, vi phạm được nêu.

Cần Thơ xây dựng phương án cụ thể, báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định về việc điều chỉnh giảm nguồn vốn khoảng 1.500 tỷ đồng thuộc dự án thành phần 4, địa bàn Sóc Trăng cũ giai đoạn 1, khoảng 1.339 tỷ đồng thuộc dự án thành phần 2 đoạn qua địa bàn Cần Thơ, bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả, không gây thất thoát, lãng phí nguồn vốn đầu tư theo quy định.