Kỳ cuối: Phát huy mô hình “Cổng trường an toàn”

Song song với đó, việc lồng ghép giáo dục an toàn giao thông vào sinh hoạt lớp, các hoạt động ngoại khóa đã giúp hình thành nền tảng nhận thức bền vững ngay từ tuổi nhỏ. Bởi xét đến cùng, “lối đi” đến trường không chỉ là con đường vật lý, mà còn là hành trình của ý thức, trách nhiệm và tình yêu thương, nơi mỗi hành vi văn minh sẽ góp phần tạo nên một môi trường học đường an toàn, nhân ái và đáng tin cậy.

Nhân rộng nhiều mô hình hay

Từ thực tế triển khai tại cơ sở, có thể thấy mô hình “Cổng trường an toàn” trên địa bàn Thành phố đang tạo nên những chuyển biến tích cực trong ý thức tham gia giao thông của học sinh, phụ huynh và cộng đồng. Mô hình tại Trường THCS Nguyễn Du là ví dụ. Theo đó, mỗi ngày, trong các giờ cao điểm sáng, chiều hình ảnh lực lượng Công an phường Hoàn Kiếm túc trực, phân luồng giao thông, hướng dẫn phụ huynh dừng, đỗ đúng quy định, đồng thời cấm ô tô lưu thông vào tuyến phố Hàng Quạt trong khung giờ cao điểm đã góp phần giữ gìn trật tự quanh Trường THCS Nguyễn Du.

Nhờ sự phối hợp nhịp nhàng giữa nhà trường, chính quyền và lực lượng chức năng, tình trạng ùn tắc giảm rõ rệt, bảo đảm lối đi an toàn cho học sinh, đồng thời mang lại sự yên tâm cho các bậc phụ huynh mỗi khi đưa đón con em.

Không dừng lại ở công tác điều tiết giao thông, Công an phường Hoàn Kiếm còn chủ động tham mưu Ủy ban nhân dân phường, phối hợp Ban giám hiệu các trường đẩy mạnh tuyên truyền, kiểm tra và xử lý vi phạm trật tự an toàn giao thông trong học sinh. Với nhà trường, đây không chỉ là giải pháp giảm áp lực giờ tan tầm, mà còn là cách giáo dục ý thức, kỷ luật, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện và xây dựng môi trường học đường thân thiện, an toàn.

Lực lượng chức năng tuyên truyền về an toàn giao thông cho phụ huynh và học sinh.

Tương tự, tại Trường Tiểu học Quang Trung (phường Sơn Tây), nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về an toàn giao thông cho học sinh và phụ huynh, Trường đã triển khai mô hình “Cổng trường an toàn giao thông” và nhiều hoạt động tuyên truyền về Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ và hiện nay là những điểm nổi bật của Nghị định 168/2024/NĐ-CP…

Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học Quang Trung Nguyễn Thị Mai Yến, cho biết, để xây dựng được văn hóa giao thông, đảm bảo an toàn cho học học sinh, nhà trường đã triển khai hiệu quả mô hình “Cổng trường an toàn giao thông” trong nhiều năm nay. Nhà trường đã giao Ban phụ trách đội, lực lượng đoàn thanh niên, bảo vệ của nhà trường phối hợp với các lực lượng chức năng của phường, Công an phường… triển khai nhiều chương trình tuyên truyền phổ biến pháp luật về an toàn giao thông đến học sinh, phụ huynh và người tham gia giao thông, trực tiếp tham gia hướng dẫn, phân luồng giao thông…

Nhờ các giải pháp đồng bộ vì vậy, trước và quanh khu vực cổng trường cơ bản được bảo đảm an toàn giao thông, không có tình trạng ùn tắc tại cổng trường.

Không chỉ đảm bảo trật tự an toàn giao thông ở Trường THCS Nguyễn Du, Trường Tiểu học Quang Trung… hiện Hà Nội cũng đang mở rộng các mô hình thí điểm trong khuôn khổ Dự án Sáng kiến Bloomberg Philanthropies vì an toàn giao thông đường bộ toàn cầu giai đoạn 2021 – 2025.

Cụ thể, từ cuối năm 2023, Sở Giao thông Vận tải Hà Nội (nay là Sở Xây dựng Hà Nội) phối hợp với các tổ chức quốc tế và Tổ chức Sáng kiến thiết kế thành phố toàn cầu triển khai nhiều giải pháp bảo đảm an toàn trước cổng các trường Xuân Đỉnh, Tiểu học Nguyễn Du và cụm trường Sài Sơn.

Tại những điểm này, lực lượng chức năng đã triển khai những biện pháp đồng bộ như giảm tốc độ phương tiện, bố trí biển báo, gờ giảm tốc, sơn cảnh báo và tổ chức lại luồng giao thông đã giúp giảm thiểu nguy cơ va chạm, nâng cao khả năng quan sát và chủ động của người tham gia giao thông.

Kết quả khảo sát tại các điểm trường thí điểm kể trên cho thấy hiệu quả rõ rệt. Cụ thể, tốc độ phương tiện giảm đáng kể, không còn xảy ra va chạm giao thông; tỷ lệ học sinh đi xe đạp hoặc đi bộ đến trường tăng cao; phụ huynh cảm thấy an tâm hơn khi cho con tự di chuyển. Riêng tại Trường Tiểu học Nguyễn Du, số người chọn xe đạp làm phương tiện tăng 18,9%, và hơn 70% phụ huynh được hỏi khẳng định yên tâm khi con tự đến trường. Ở cụm trường Xuân Đỉnh, tỷ lệ học sinh đi bộ tăng 14%, đi xe đạp tăng 25%, cho thấy việc tổ chức lại giao thông đã giúp không gian quanh trường trở nên thân thiện, an toàn hơn với trẻ em…

Từ kết quả thực tiễn có thể khẳng định, “Cổng trường an toàn giao thông” mà Hà Nội đang triển khai không chỉ bảo đảm an toàn cho học sinh trên đường đến trường và trở về nhà, mà còn góp phần bồi đắp nét đẹp văn hóa giao thông đô thị. Xây dựng “cổng trường an toàn” cũng chính là xây dựng niềm tin cho phụ huynh, ý thức cho học sinh và trách nhiệm cho toàn xã hội.

Tuyên truyền, lan tỏa văn hóa giao thông

Theo bà Nguyễn Thị Thanh Thủy, Chánh Văn phòng Ban An toàn giao thông thành phố Hà Nội, với đặc thù là cơ quan liên ngành giúp việc cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố trong việc tham mưu, triển khai các hoạt động bảo đảm trật tự, an toàn giao thông và kéo giảm tai nạn trên địa bàn, Ban đã chủ động xây dựng và tham mưu ban hành Kế hoạch số 62/KH-UBND nhằm tăng cường các giải pháp đảm bảo an toàn giao thông cho học sinh, sinh viên.

Hà Nội hiện có 126 phường, xã với dân số khoảng 9,2 triệu người và hơn 9 triệu phương tiện giao thông, trong đó 86% là xe máy. Đây là áp lực không nhỏ đối với hạ tầng và công tác quản lý đô thị. Trong bối cảnh đó, Ban An toàn giao thông Thành phố đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị, tổ chức tuyên truyền sâu rộng đến từng khu dân cư, trường học, đặc biệt chú trọng giáo dục pháp luật giao thông cho học sinh, sinh viên tại các trường đại học, cao đẳng.

Song song với công tác tuyên truyền, Ban còn phối hợp với Công an thành phố Hà Nội tổ chức đào tạo, cấp giấy phép lái xe cho học sinh năm thứ nhất, phối hợp với Đoàn Thanh niên các trường tổ chức thi sát hạch, dán áp phích, banner tuyên truyền về hậu quả của vi phạm giao thông. Theo bà Nguyễn Thị Thanh Thủy, những hoạt động này không chỉ mang tính giáo dục trực tiếp mà còn giúp học sinh, sinh viên hình thành thói quen tuân thủ luật lệ khi tham gia giao thông, từ đó tạo chuyển biến bền vững về ý thức và hành vi.

“Hiến kế” từ góc độ thực tiễn, Trung tá Nguyễn Tài Nghĩa, Phó Đội trưởng Đội Tuyên truyền điều tra giải quyết tai nạn giao thông và xử lý vi phạm (Phòng Cảnh sát giao thông, Công an thành phố Hà Nội) cho rằng, văn hóa giao thông không nằm ở những khẩu hiệu lớn, mà bắt đầu từ những hành vi nhỏ hằng ngày như sẵn sàng giúp đỡ người già, trẻ em, người yếu thế khi qua đường; nhường nhịn khi có xung đột giao thông; hay đơn giản là giảm tốc độ để không tạt nước vào người khác trong ngày mưa. Những hành động ấy, nếu được thực hiện thường xuyên, sẽ dần trở thành thói quen ứng xử văn minh, tạo nên sức lan tỏa tích cực trong cộng đồng.

Khu vực cổng Trường Tiểu học Nguyễn Du đã an toàn hơn sau khi triển khai dự án thí điểm về bảo đảm an toàn giao thông.

Trung tá Nguyễn Tài Nghĩa cũng nhấn mạnh vai trò của mạng xã hội trong việc lan tỏa hành vi đẹp, coi đó là “kênh truyền thông tự nhiên” để nhân lên những giá trị tốt đẹp trong giới trẻ.

Ở góc nhìn truyền thông, Chuyên gia giao thông, Tiến sĩ Vũ Hồng Trường cho rằng, công tác tuyên truyền cần đổi mới mạnh mẽ để phù hợp với xu hướng tiếp nhận thông tin của thế hệ trẻ. Theo Tiến sĩ Vũ Hồng Trường, Hà Nội có thể xây dựng các diễn đàn trực tuyến để sinh viên tham gia, tương tác, đóng góp sáng kiến cho văn hóa giao thông học đường; đồng thời phát động mô hình “Sinh viên Thủ đô vì văn hóa giao thông Hà Nội” tương tự như các phong trào “Phụ nữ tự quản”, “Cựu chiến binh gương mẫu” đã phát huy hiệu quả ở nhiều địa phương. Khi sinh viên trở thành chủ thể lan tỏa những giá trị tốt đẹp, văn hóa giao thông sẽ không còn là khẩu hiệu, mà là một phần của đời sống đô thị văn minh và trách nhiệm.

Có thể thấy, xây dựng an toàn giao thông học đường không chỉ dừng lại ở việc tổ chức phân luồng hay đặt thêm biển báo, mà quan trọng hơn là hình thành ý thức tự giác và văn hóa ứng xử văn minh của mỗi người tham gia giao thông. Khi lực lượng chức năng, nhà trường, phụ huynh và học sinh cùng chung tay, mỗi “cổng trường an toàn” sẽ không chỉ là điểm đến an toàn cho trẻ, mà còn là biểu tượng của tinh thần trách nhiệm và tình yêu thương trong cộng đồng.

Và khi những hành động nhỏ như dừng xe đúng nơi quy định, nhường đường cho người đi bộ, hay đơn giản là nụ cười thân thiện giữa dòng xe tấp nập được nhân lên mỗi ngày, Hà Nội sẽ không chỉ có những con đường thông thoáng, mà còn có một văn hóa giao thông thực sự văn minh, nhân ái và bền vững.