Hàng loạt chiêu trò lừa đảo dịp cận Tết

Đặc biệt, nhiều bị hại lứa tuổi học sinh, sinh viên – nhóm người dễ bị thao túng tâm lý, yêu cầu chuyển tiền rồi chiếm đoạt tài sản.

Lừa “bánh vẽ” lao động ở Mỹ

Công an phường Kim Liên (TP Hà Nội) vừa giải cứu một nam thanh niên bị “bắt cóc online”, lừa đảo đi lao động bên Mỹ. Trước đó (ngày 26/11), Công an phường Kim Liên tiếp nhận tin báo của gia đình anh N.V.C. (SN 2003, trú tại phường Kim Liên, TP Hà Nội) về việc anh bị bắt cóc, đòi tiền chuộc 500 triệu đồng. Ngay sau khi tiếp nhận thông tin, Công an phường Kim Liên đã khẩn trương xác minh, làm rõ sự việc.

Đến chiều ngày 27/11, cơ quan công an xác định được anh C. đang bị khống chế, đe dọa tại một nhà nghỉ trên địa bàn xã Tân Yên (Bắc Ninh). Công an phường Kim Liên đã phối hợp với Công an xã Tân Yên giải cứu và đưa anh C. về nhà an toàn.

Qua làm việc, anh C. cho biết có nhận được thông báo trúng tuyển lao động ở Mỹ. Lợi dụng sự thiếu hiểu biết của anh, nhóm lừa đảo dựng kịch bản yêu cầu anh “chứng minh tài chính” bằng cách phối hợp tạo ra một vụ bắt cóc giả để lấy tiền. Chúng hướng dẫn anh C. mua điện thoại mới, chỉ được liên lạc qua ứng dụng Zoom.

Anh C. bị nhóm này thao túng tâm lý phải liên tục thay đổi địa điểm ở Hà Nội, Bắc Ninh… Sau khi chiếm được quyền sử dụng Zalo, nhóm lừa đảo đã cắt ghép hình ảnh anh C. bị tra tấn, giam giữ rồi gửi cho gia đình, yêu cầu chuyển 500 triệu đồng tiền chuộc…

Công an phường Kim Liên đã tuyên truyền thủ đoạn lừa đảo cho anh C. và bàn giao cho gia đình, kịp thời ngăn chặn không để các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt số tiền lớn. Vụ việc trên cho thấy tội phạm lừa đảo đã biến tướng thủ đoạn “bắt cóc online”, núp dưới vỏ bọc tuyển dụng lao động xuất khẩu đi nước ngoài, khiến người dân dễ mất cảnh giác và rơi vào bẫy tống tiền.

Tương tự vụ việc trên, những ngày cuối tháng 11 vừa qua, gia đình chị Tr.T.T., trú tại phường Vinh Hưng (Nghệ An), hoảng hốt khi phát hiện con trai N.H.D.K. (SN 2007) có nhiều biểu hiện bất thường như lo lắng, sợ hãi, liên tục ôm điện thoại và đột ngột bỏ nhà đi.

Ngay sau đó, gia đình nhận được cuộc gọi từ số lạ, giọng K. hoảng loạn yêu cầu chuyển ngay 100 triệu đồng vào tài khoản “của cơ quan công an” để phục vụ “niêm phong, điều tra” một vụ án ma túy mà em bị vu khống. Đồng thời, gia đình phát hiện K. đã mang theo một khoản tiền rồi rời khỏi nhà. Nhận định đây là dấu hiệu của một vụ lừa đảo, gia đình chị T. lập tức trình báo Công an phường Vinh Hưng.

Công an phường Vinh Hưng đã triển khai ngay các biện pháp nghiệp vụ. Từ trích xuất camera đến rà soát các địa điểm khả nghi, chỉ trong vòng chưa đầy 4 giờ đồng hồ sau khi tiếp nhận tin báo, công an đã xác định vị trí em K. tại một khách sạn và giải cứu thành công.

Vì sao nhắm vào học sinh, sinh viên?

Trước thực trạng trên, Bộ Công an tiếp tục phát đi cảnh báo tội phạm lừa đảo bằng thủ đoạn “tống tiền trực tuyến”. Theo Bộ Công an, thuật ngữ “bắt cóc online” được sử dụng tương đối phổ biến trên báo chí, phương tiện truyền thông.

Tuy nhiên, cách gọi này khiến nhiều người lầm tưởng về việc ra đời của loại tội phạm mới nhưng bản chất của hành vi là lừa đảo chiếm đoạt tài sản với thủ đoạn giả danh cán bộ công an, tòa án, viện kiểm sát… để đe dọa, khống chế và chiếm đoạt tiền của bị hại.

Đáng chú ý, Bộ Công an chỉ ra, đặc điểm nhân thân người bị hại, độ tuổi chiếm tỷ lệ cao nhất từ 17 – 20 tuổi. Đây là nhóm học sinh cấp 3, sinh viên đại học, cao đẳng năm thứ nhất, năm thứ hai. Nhóm tuổi này dễ bị tội phạm tấn công bởi các cháu thiếu kinh nghiệm sống và hiểu biết xã hội, khi bị khống chế, đe dọa sẵn sàng làm theo mọi yêu cầu của nhóm lừa đảo. Trong độ tuổi này có thể thực hiện một số hành vi/giao dịch dân sự không cần có mặt của người giám hộ mà không bị nghi ngờ, phát hiện (mua bán vàng, ngoại tệ; thuê nhà nghỉ, khách sạn…).

“Nhiều học sinh, sinh viên đã có tài khoản cá nhân riêng và nguồn tiền nhất định để tự chủ thực hiện giao dịch chuyển khoản. Mặt khác, với nhóm tuổi này việc kẻ xấu dựng lên kịch bản phạm tội về học bổng, du học, vi phạm pháp luật dễ bị nạn nhân mắc bẫy nhất là những trường hợp gia đình có con em đi học xa nhà…” – công an cảnh báo.

Bộ Công an vạch trần thủ đoạn tội phạm lừa đảo khi tạo dựng không gian phòng làm việc như trụ sở cơ quan công an, sau đó thực hiện theo 3 bước. Từ kết nối: Tội phạm gọi video call qua Zalo, Viber, Zoom… thông báo cho nạn nhân liên quan đến vụ án hình sự cơ quan công an đang điều tra (rửa tiền, mua bán ma túy…), quá trình trao đổi cố tình đưa ra thông tin nhằm minh chứng cho tính nghiêm trọng của hành vi phạm tội thậm chí còn đưa hình ảnh trực tiếp đang thẩm vấn đối tượng vi phạm đã bị bắt giữ.

Tiếp đó là kiểm soát, tội phạm dùng những thủ đoạn như: Yêu cầu người bị hại tự cách ly và cắt đứt liên lạc với gia đình, người thân (với lý do để đảm bảo tính bí mật của hoạt động điều tra). Đồng thời, cung cấp thông tin tài khoản, mật khẩu mạng xã hội, giấy tờ tùy thân rồi dùng chính tài khoản đó để liên lạc với gia đình thông báo đã “bắt cóc”. Cuối cùng là khống chế, khi các cháu và gia đình rơi vào trạng thái hoảng loạn, nhóm lừa đảo yêu cầu chuyển tiền.

Cẩn trọng lừa đảo cuối năm

Không chỉ học sinh, sinh viên, Công an TP Hà Nội vừa phát đi cảnh báo, dịp cuối năm nhiều người dân có nhu cầu vay tiền để phục vụ kinh doanh, sản xuất, tiêu dùng dễ bị “sập bẫy” thủ đoạn giả danh.

Theo đó, thủ đoạn của tội phạm là giả danh nhân viên ngân hàng, công ty tài chính đăng tải thông tin hỗ trợ vay vốn, giải ngân nhanh trên mạng xã hội Facebook. Khi bị hại có nhu cầu vay vốn, nhóm lừa đảo hướng dẫn kết bạn qua Zalo, chụp ảnh giấy tờ làm hồ sơ vay vốn gồm sổ hộ khẩu, chứng minh nhân dân hoặc căn cước, rồi chuyển tiền.

Sau khi có thông tin, kẻ xấu sẽ làm giả hợp đồng vay rồi gửi cho nạn nhân với yêu cầu phải đóng phí mới được giải ngân khoản vay. Do thiếu hiểu biết, nhiều người đã mắc bẫy và chuyển tiền cho nhóm lừa đảo. Khi đã nhận được tiền, nhóm này chặn toàn bộ liên lạc với nạn nhân.

Vì vậy, Công an TP Hà Nội đề nghị người dân cảnh giác trước các loại hình được quảng cáo là vay tiền nhanh chóng, dễ dàng, giải ngân trong ngày thông qua các trang mạng, mạng xã hội. Những lời mời chào vay tiền với thủ tục nhanh gọn, chỉ cần đóng phí bảo lãnh để giải ngân có thể là “bẫy” của kẻ lừa đảo.

Nếu có nhu cầu vay vốn, người dân nên tìm hiểu kỹ và trực tiếp đến trụ sở, chi nhánh ngân hàng, công ty tài chính uy tín để được tư vấn, hướng dẫn thủ tục vay tiền nhằm bảo vệ quyền lợi cá nhân trước pháp luật.

Đồng thời, công an khuyến cáo, gia đình, nhà trường (bố mẹ, thầy cô) cần quan tâm đến con, em mình nhất là những biểu hiện tâm lý bất thường và những quan hệ xã hội không rõ ràng. Chỉ khi đồng bộ các giải pháp, nạn lừa đảo trên không gian mạng mới có thể bị đẩy lùi.