Bức chân dung thô mộc về bếp trưởng ăn cùng Obama tại Việt Nam

Tuyển tập “The Anthony Bourdain Reader” là tập hợp bài luận, truyện và những đoạn trích do chính Bourdain viết. Tất cả đã vẽ nên bức chân dung thô mộc về một tâm hồn bất an.

Anthony Bourdain đã góp phần đưa ẩm thực Việt Nam đến với thế giới. Ảnh: CNN.

Nhắc đến Anthony Bourdain là nhiều độc giả nhớ đến hình ảnh của ông trong các chương trình ẩm thực nổi tiếng như Parts Unknown hay No Reservations, nơi ông len lỏi đến nhiều ngóc ngách nhỏ và khu ổ chuột khắp thế giới, nơi nhiều đầu bếp nổi tiếng e ngại đặt chân đến.

Ông đã để lại dấu ấn với những nhiều trải nghiệm ở Beirut và Congo, đến Tripoli, Libya để thưởng thức mực ống và ngắm nhìn graffiti hay tận hưởng món bún chả và nốc cạn những chai bia lạnh với Barack Obama tại Hà Nội, Việt Nam.

Bản sắc của một nhà văn

Nhưng Bourdain, tự tử ở tuổi 61 vào năm 2018, không coi mình là một bếp trưởng mà là một nhà văn. Mẹ ông là biên tập viên của tờ New York Times, người có lẽ đã truyền cho ông tình cảm với những câu chữ. Ông đã đăng ký tham gia một khóa học viết lách với biên tập viên nổi tiếng Gordon Lish. Những tác phẩm đầu tay của ông xuất hiện trên nhiều ấn phẩm nghệ thuật, ra mắt hai tiểu thuyết trinh thám là Bone in the Throat và Gone Bamboo, được đánh giá tương đối tốt nhưng bán không chạy.

Mọi chuyện đã thay đổi sau khi cuốn hồi ký Kitchen Confidential của ông được xuất bản vào năm 2000. Cuốn hồi ký khắc họa các nhà hàng ở New York như những công xưởng bóc lột sức lao động và những trải nghiệm sống của ông, bao gồm cả việc sử dụng chất gây nghiện, đã trở nên ăn khách và được dịch ra hơn 20 ngôn ngữ.

Với sức ảnh hưởng lớn của mình, đến năm 2011, HarperCollins đã cho Bourdain xuất bản ấn phẩm riêng. Đến năm 2016, tờ The New Yorker đã mô tả ông “không chỉ là một ngôi sao… mà là một tinh vân”.

Sau nhiều di sản để lại, giờ đây, người đại diện của ông là Kimberly Witherspoon đã tập hợp những tác phẩm nổi tiếng nhất của Bourdain, những truyện ngắn viết tay, các chương từ tiểu thuyết dang dở, bài luận và nhật ký hành trình để đưa vào tuyển tập The Anthony Bourdain Reader.

Cuốn sách ra mắt ngày 28/10. Ảnh: Amazon.

Độc giả lại một lần nữa được cảm nhận giọng văn sâu cay của Bourdain với những đoạn trích về ẩm thực. “Đồ ăn ngon, quá trình ăn ngon, nhưng tất cả đều là máu, nội tạng, sự tàn ác và sự thối rữa” hay một đoạn trích khác liên quan đến việc ăn một con dơi hầm (“hãy tưởng tượng bạn đang thưởng thức một chiếc săm xe đen đặc và được rưới nước làm mát động cơ”.

Hay khi nếm thử quả tim rắn hổ mang vẫn còn đập “giống như đang nhai một món đồ chơi bằng cao su cho chó”. Sự khắc họa quá đỗi chân thực của Bourdain với những trải nghiệm ẩm thực, đặc biệt là các món thịt, có thể khiến những người ăn chay hay những người ủng hộ động vật phải lên án.

Tuy nhiên, một số đoạn văn hay nhất trong tuyển tập là những lời kể của Bourdain về gia đình mình, với sự dịu dàng và trí nhớ chính xác đến khó tin. Ông kể về một chuyến đi cùng em trai đến La Teste-de-Buch ở Pháp, nơi họ đã nghỉ và dạo chơi ở những cồn cát khi còn trẻ. Hay niềm vui sướng tột độ của ông khi thấy cô con gái năm tuổi nhấm nháp pho mát Pecorino và cá cơm.

Dấu ấn với thế giới ẩm thực

Với những cảm xúc chân thực với ẩm thực, có lẽ Bourdain sẽ không được nhớ đến như một nhà văn viết về ẩm thực mà là một đầu bếp thực sự thể hiện tình cảm với các món ăn thông qua văn chương.

Ở bất cứ nơi nào ông đặt chân đến, dù là những quán rượu nhỏ hẹp, những tụ điểm ăn chơi hay những hộp đêm lớn ở trung tâm thành phố, ông đều nồng nhiệt đón nhận những con người đang tạo nên những món ăn ngon, dù họ đang lấm bẩn, đồ mồ hôi và luôn tay cắt, thái, nướng đồ.

Một trong số họ là Mary Mallon, người Ireland, sau này bị gán cho cái tên Mary Thương hàn. Bà mang mầm bệnh thương hàn nhưng không có triệu chứng bệnh. Và trong khi làm đầu bếp riêng cho các gia đình giàu có, bà đã làm lây lan bệnh tại nhiều khu vực khác nhau.

Trong cuốn tiểu sử đầy cảm thông về Mary, Bourdain đã nói về việc sự vất vả của nghề đầu bếp, về những cơn đau lưng, đau đầu gối và có lẽ cả nỗi đau trong tâm hồn. “Những đôi tay chưa kịp rửa, tàn thuốc lá vương vãi, làm rơi một con gà quay trên sàn bếp bẩn và được nhặt lên ngay lập tức… Chúng ta đã từng trải qua điều đó, cả bạn, tôi và Mary”.

Với những chương sách được tuyển chọn kỹ lưỡng và đa dạng, Anthony Bourdain Reader là minh chứng cho giọng văn bền bỉ và độc đáo của Bourdain. Dù khao khát thể hiện bản sắc của một nhà văn, di sản ông để lại còn hơn thế.

Bourdain không chỉ được nhớ tới như một trong những nhà văn đặc sắc của thời hiện đại, mà còn là một bếp trưởng tài năng để lại dấu ấn ở nhiều nền ẩm thực ông từng đặt chân tới.

Minh Hoa