Tạo đột phá cho ngoại giao kinh tế

Năm 2025 đánh dấu bước tiến vượt bậc về đường lối ngoại giao toàn diện của Việt Nam, với khoảng 70 hoạt động đối ngoại của lãnh đạo chủ chốt, chúng ta đã nâng cấp quan hệ ngoại giao theo hướng thực chất, hiệu quả với 16 nước, ký kết hơn 300 thỏa thuận hợp tác với kinh tế, thương mại, đầu tư, khoa học-công nghệ và các động lực tăng trưởng mới là trọng tâm (cao gấp hai lần so với năm 2024).

Trong đó, chủ động thu hút đầu tư từ những tập đoàn kinh tế, công nghệ hàng đầu thế giới, tập trung đầu tư ở các lĩnh vực, ngành nghề như: chế biến, chế tạo, hoạt động chuyên môn, khoa học-công nghệ,… mang lại nhiều thành tựu quan trọng. Riêng 11 tháng năm 2025, tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam đã đạt 33,69 tỷ USD, tăng 7,4% so với cùng kỳ năm 2024; trong đó có 3.695 dự án cấp mới với vốn đăng ký đạt 15,96 tỷ USD, tăng 21,7% so với cùng kỳ năm trước.

Đặc biệt, năm 2025, lần đầu tiên tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam cán mốc 900 tỷ USD (xuất khẩu 470,59 tỷ USD, tăng 15,9% so với năm 2024, xuất siêu 21,2 tỷ USD), đánh dấu bước phát triển quan trọng của nền kinh tế khi quy mô thương mại tăng gần 9 lần chỉ sau 18 năm gia nhập WTO.

Những thành tựu này không chỉ mở rộng không gian chính trị, ngoại giao mới mà còn tạo nền tảng ổn định cho hợp tác kinh tế dài hạn; phản ánh cách tiếp cận nhất quán của Việt Nam khi ưu tiên chất lượng quan hệ, gắn chặt ngoại giao kinh tế với mục tiêu phát triển bền vững; tập trung vào các đối tác mang lại giá trị gia tăng cao về vốn, công nghệ và thị trường, thay vì dàn trải nguồn lực.

Tuy nhiên, chúng ta vẫn chưa tận dụng hiệu quả và đầy đủ kết quả của việc nâng tầm, nâng cấp quan hệ với các đối tác, quốc gia để tạo đột phá cho kinh tế đất nước.

Việc triển khai các cam kết, thỏa thuận hợp tác quốc tế dù tiến triển tích cực, song còn chậm; nhiều doanh nghiệp chưa khai thác tối đa cơ hội từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới và các thỏa thuận đối tác chiến lược, dẫn đến tình trạng lệ thuộc vào chuỗi cung ứng nước ngoài.

Công tác nghiên cứu, dự báo, tham mưu trong một số trường hợp chưa chủ động, chưa theo kịp diễn biến tình hình. Vẫn còn sự thiếu đồng bộ giữa các bộ, ngành và địa phương trong triển khai ngoại giao kinh tế, dẫn đến tình trạng dàn trải nguồn lực, làm giảm hiệu quả tổng thể,…

Để ngoại giao kinh tế là “đòn bẩy” cho tăng trưởng bền vững hai con số trong năm 2026 và các năm tiếp theo, Việt Nam cần tiếp tục không ngừng làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống; thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh tế số, kinh tế xanh, phát triển bền vững,… thông qua triển khai ngoại giao khoa học-công nghệ, ngoại giao xanh và phải coi đây là đột phá của ngoại giao kinh tế thời kỳ mới.

Cùng với đó, các FTA đã ký cần được khai thác tối đa và hiệu quả, các thị trường tiềm năng mới nổi như Trung Đông, châu Phi và Mỹ La-tin cần được mở rộng và tiếp cận, nhằm đa dạng hóa chuỗi cung ứng, giảm rủi ro từ căng thẳng địa chính trị thế giới,…

Quan trọng hơn, cả hệ thống chính trị phải triển khai hiệu quả Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 24/1/2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp triển khai các hoạt động kinh tế đối ngoại nhằm mang lại các kết quả tích cực, đóng góp thiết thực vào phát triển kinh tế, thúc đẩy xuất khẩu và thu hút FDI chất lượng cao.