Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk góp ý về cơ chế tháo gỡ vướng mắc thi hành Luật Đất đai và chính sách đặc thù hội nhập quốc tế

Sáng 19/11, trong khuôn khổ chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, tại Tổ thảo luận số 15, Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk đóng góp nhiều ý kiến đối với dự thảo Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai và dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm nâng cao hiệu quả công tác hội nhập quốc tế.

Tháo gỡ khó khăn trong xử lý đất có nguồn gốc từ các công ty nông, lâm nghiệp

Tham gia thảo luận về dự thảo Nghị quyết liên quan thi hành Luật Đất đai, liên quan đến Điều 3 liên quan thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt, Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk băn khoăn về quy định tại điểm b khoản 2: đối với dự án thực hiện theo phương thức thỏa thuận mà đã thỏa thuận được trên 75% diện tích đất và trên 75% số người sử dụng đất, HĐND cấp tỉnh được xem xét thu hồi phần diện tích còn lại để giao đất, cho thuê đất cho chủ đầu tư.

Theo đại biểu, trong các dự án phát triển kinh tế – xã hội, chủ đầu tư có thể là cơ quan nhà nước hoặc doanh nghiệp tư nhân. Việc cho phép thu hồi phần diện tích còn lại sau khi đã đạt tỷ lệ thỏa thuận 75% rất dễ dẫn tới khiếu nại, khiếu kiện phức tạp, nhất là khi 25% diện tích còn lại có giá trị cao hoặc gắn với nhu cầu thiết yếu, chính đáng của người dân. Dự thảo cũng chưa nêu rõ cơ chế bồi thường, căn cứ xác định giá đất cụ thể đối với phần diện tích này, khiến cơ quan thực thi có thể lúng túng khi xử lý.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt, Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk phát biểu thảo luận. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp

Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, thiết kế lại quy định theo hướng hài hòa giữa yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội với bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, đồng thời bổ sung rõ điều kiện, nguyên tắc, phương thức bồi thường đối với phần diện tích còn lại khi Nhà nước thu hồi để hạn chế phát sinh “điểm nóng” về an ninh trật tự.

Đặc biệt, đại biểu nhấn mạnh vấn đề đất có nguồn gốc từ các công ty nông, lâm nghiệp theo Điều 181 Luật Đất đai. Đây là nội dung phức tạp tại nhiều địa phương, phát sinh nhiều vụ khiếu nại, khiếu kiện kéo dài, trong đó có tỉnh Đắk Lắk.

Dù đã nhiều lần kiến nghị bằng văn bản, phát biểu tại các hội nghị, song các vướng mắc vẫn chưa được tháo gỡ triệt để; nhiều dự án phát triển kinh tế – xã hội liên quan đất nông, lâm trường vẫn “ách tắc” vì thiếu cơ chế xử lý rõ ràng.

Đại biểu đề nghị bổ sung vào Nghị quyết một nội dung riêng về thu hồi, quản lý, sử dụng loại đất này trên cơ sở Điều 181 Luật Đất đai và thực tiễn địa phương, coi đây là vấn đề cấp thiết cần được giải quyết trong lần tháo gỡ này.

Quang cảnh phiên thảo luận tại Tổ số 15. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp

Cùng tham gia góp ý, đại biểu Lê Đào An Xuân, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh, đánh giá cao điểm mới cho phép sử dụng Bảng giá đất để xác định giá khởi điểm khi đấu giá quyền sử dụng đất, cho rằng đây là cơ sở quan trọng tháo gỡ ách tắc trong khai thác nguồn thu từ đất, khi thời gian qua giá đất cụ thể dùng làm giá khởi điểm thường quá cao, khó điều chỉnh giảm.

Tuy nhiên, đại biểu lưu ý, khi áp dụng trong bồi thường, giải phóng mặt bằng, việc có dự án dùng giá đất cụ thể, có dự án dùng Bảng giá đất sẽ gây cảm giác bất công cho người dân trong cùng khu vực. Trên cơ sở kiến nghị của nhiều địa phương, đại biểu đề xuất cho phép áp dụng Bảng giá đất kể cả trong bồi thường, tái định cư, với điều kiện Bảng giá đất được xây dựng tiệm cận giá thị trường, nhất là tại những nơi đã có bản đồ địa chính số, cơ sở dữ liệu giá đất đầy đủ.

Đại biểu Lê Đào An Xuân, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh thảo luận tại tổ. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp

Từ đó, đại biểu đề nghị xây dựng Nghị quyết theo hướng giảm mạnh phạm vi áp dụng giá đất cụ thể, chỉ sử dụng trong những trường hợp thật sự cần thiết, đồng thời phát huy tối đa vai trò của Bảng giá đất.

Bên cạnh đó, đại biểu nhấn mạnh yêu cầu hoàn thiện cơ chế về phát triển quỹ đất và hoạt động của Quỹ Phát triển đất, bởi hiện nay các quy định về vốn, cách thức vận hành vẫn còn vướng mắc; chức năng của Trung tâm Phát triển quỹ đất chưa được phát huy đầy đủ trong điều kiện chính quyền địa phương hai cấp.

Quy định rõ mức khoán chi, chính sách cho lực lượng làm công tác đối ngoại

Đối với dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm nâng cao hiệu quả hội nhập quốc tế, Thiếu tướng Nguyễn Thị Xuân (nguyên Phó Giám đốc Công an tỉnh Đắk Lắk) cơ bản nhất trí với sự cần thiết ban hành Nghị quyết và nội dung chính của dự thảo, đồng thời nhấn mạnh đây là bước quan trọng để tạo cơ chế, chính sách đặc thù cho các chủ thể tham mưu, thực hiện nhiệm vụ đối ngoại và hội nhập quốc tế trong bối cảnh mới.

Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk tham dự phiên thảo luận tại Tổ 15. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp

Về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng, đại biểu cho rằng dự thảo vừa xác định bốn nhóm đối tượng liên quan công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế, vừa đề cập các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài tại một số chương, điều.

Trong khi đó, nhóm cán bộ công tác ở nước ngoài, nhất là tại các cơ quan đại diện ngoại giao, đã có luật riêng và Nghị quyết đặc thù điều chỉnh. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc kỹ để tránh chồng chéo, trùng lặp về đối tượng, làm rõ hơn ranh giới giữa các cơ chế điều chỉnh.

Góp ý về phụ lục số 2 liên quan mức khoán chi cho công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế, đại biểu cho rằng dự thảo chưa làm rõ đây là mức khoán cho việc xây dựng đề án, dự án hay cho tổ chức thực hiện, xử lý nội dung cụ thể của đề án, dự án.

Đại biểu đề nghị nghiên cứu xây dựng dự toán tổng thể và chi tiết mức chi cho từng nhóm đối tượng thụ hưởng cơ chế, chính sách đặc thù, đồng thời có phương án dự trù ngân sách, phân bổ nguồn lực rõ ràng khi triển khai Nghị quyết. Trong đó, cần tính đến các nhiệm vụ chi đột xuất, cấp bách liên quan quốc phòng, an ninh, ngoại giao, như chiến tranh, thiên tai, dịch bệnh ở nước ngoài hoặc nhiệm vụ bảo hộ, sơ tán công dân.

Thiếu tướng Nguyễn Thị Xuân (nguyên Phó Giám đốc Công an tỉnh Đắk Lắk) đóng góp ý kiến tại phiên thảo luận. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp

Đối với công chức cấp xã khu vực biên giới, đại biểu lưu ý đây là lực lượng thường xuyên, trực tiếp làm công tác đối ngoại nhân dân, nhưng dự thảo và các phụ lục hiện chưa thể hiện rõ cơ chế, chính sách dành cho họ.

Trong bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đại biểu đề nghị tại Điều 17 và các phụ lục liên quan cần nêu rõ hơn nội dung đào tạo, bồi dưỡng, huấn luyện, cũng như chế độ, chính sách phù hợp, tương xứng với nhiệm vụ công tác đối ngoại biên giới mà lực lượng này đảm nhiệm.

Đại biểu cũng nhấn mạnh bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng của Việt Nam hiện nay, với quan hệ ngoại giao được thiết lập với 194 quốc gia, quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, đối tác chiến lược, đối tác toàn diện với 38 nước; là thành viên tích cực của khoảng 70 tổ chức khu vực và quốc tế, tham gia nhiều thỏa thuận hợp tác, liên kết kinh tế, gắn kết với khoảng 60 nền kinh tế chủ chốt. Theo đại biểu, bối cảnh đó đòi hỏi phải tiếp tục nâng tầm hội nhập quốc tế, tận dụng tốt nguồn lực bên ngoài, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định và nâng cao vị thế, uy tín quốc gia.

Từ những phân tích trên, đại biểu đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát kỹ lưỡng, cập nhật đầy đủ các nội dung liên quan trong các Nghị quyết của Bộ Chính trị, chủ trương của Trung ương, đối chiếu với hệ thống pháp luật hiện hành để xây dựng cơ chế, chính sách sát thực tiễn hơn; bảo đảm Nghị quyết đáp ứng tiêu chí, tiêu chuẩn đề ra và có tính khả thi cao khi triển khai.

Lan Anh