3 thực phẩm gây ung thư cực mạnh, nhiều người Việt vẫn vô tư ăn mỗi ngày

Trong đời sống hiện đại, nhiều món ăn tưởng chừng vô hại lại ẩn chứa những mối nguy sức khỏe nghiêm trọng. Theo cảnh báo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có không ít loại thực phẩm phổ biến hằng ngày chứa chất gây ung thư hạng nhất, có khả năng tác động tiêu cực đến gan, phổi và hệ tiêu hóa nếu sử dụng lâu dài.

Thịt chế biến sẵn

Các sản phẩm thịt chế biến sẵn như xúc xích, lạp xưởng, thịt xông khói hay giăm bông được nhiều người yêu thích nhờ hương vị đậm đà và tính tiện lợi. Tuy nhiên, để bảo quản lâu, các nhà sản xuất thường sử dụng muối nitrit, vốn là chất giúp giữ màu và ngăn vi khuẩn phát triển.

Bản thân nitrit không gây ung thư nhưng khi vào cơ thể, chúng có thể phản ứng với axit trong dạ dày, tạo thành nitrosamine là hợp chất đã được WHO xếp vào nhóm chất gây ung thư hạng nhất. Việc sử dụng thịt chế biến sẵn trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày và ruột kết.

Không chỉ có thịt chế biến, thức ăn thừa, rau để qua đêm hoặc dưa muối quá lâu cũng có thể hình thành nitrit. Đặc biệt, rau muối chua đã mở nắp quá ba ngày được ghi nhận có hàm lượng nitrit cao hơn bình thường, gây nguy hiểm nếu ăn phải.

Thực phẩm chiên, nướng ở nhiệt độ cao

Những món ăn như thịt nướng, gà rán hay xiên chiên giòn luôn hấp dẫn nhờ mùi vị thơm ngon và cảm giác béo ngậy. Tuy nhiên, ít người biết rằng đằng sau lớp vỏ vàng ruộm ấy là sự hình thành của benzopyrene, là một chất gây ung thư mạnh.

Benzopyrene được sinh ra khi dầu mỡ bị đốt cháy ở nhiệt độ cao, đặc biệt trong các trường hợp chiên đi chiên lại nhiều lần hoặc nấu khi dầu đã bốc khói. Các nghiên cứu cho thấy, việc hấp thụ benzopyrene lâu dài có thể làm tăng nguy cơ ung thư phổi, ung thư gan và ung thư đường ruột.

Tương tự, trong quá trình nướng thực phẩm bằng than, phần mỡ nhỏ xuống than nóng tạo ra khói chứa benzopyrene, bám vào bề mặt thịt. Khi thực phẩm bị cháy xém, hàm lượng chất này còn tăng cao hơn nhiều lần.

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên nên hạn chế ăn thực phẩm chiên, nướng quá lửa, tránh dùng dầu cũ và không để dầu sôi đến mức bốc khói. Thay vào đó, người tiêu dùng có thể chọn các phương pháp chế biến lành mạnh hơn như hấp, luộc hoặc áp chảo nhẹ.

Thực phẩm mốc

Trong các loại chất gây ung thư được biết đến, aflatoxin là một trong những hợp chất độc hại và phổ biến nhất. Đây là sản phẩm chuyển hóa của nấm Aspergillus flavus, thường phát triển trong môi trường ẩm, đặc biệt ở các loại hạt, ngũ cốc hoặc thực phẩm bị mốc.

Theo WHO, aflatoxin có độc tính cao gấp hàng chục lần asen và được xếp vào nhóm chất gây ung thư loại I. Khi cơ thể hấp thụ lượng lớn chất này trong thời gian dài, nguy cơ ung thư gan tăng lên đáng kể.

Đáng chú ý, việc cắt bỏ phần bị mốc của thực phẩm không giúp loại trừ hoàn toàn độc tố vì aflatoxin có thể đã lan rộng. Hơn nữa, chất này chỉ bị phân hủy ở nhiệt độ trên 280°C, mức nhiệt mà các phương pháp nấu ăn thông thường khó đạt tới.

Các chuyên gia khuyến cáo, khi phát hiện thực phẩm như đậu phộng, gạo, ngũ cốc hay nấm bị mốc, người tiêu dùng nên loại bỏ hoàn toàn thay vì tiếc rẻ. Ngoài ra, dụng cụ nhà bếp như đũa, thớt nếu bị mốc cũng nên thay mới để tránh nguy cơ phơi nhiễm độc tố.

Để giảm thiểu nguy cơ ung thư từ thực phẩm, WHO khuyến nghị mỗi người nên ăn đa dạng, tươi mới, tránh sử dụng thực phẩm chế biến quá mức. Ngoài ra, cần bảo quản thực phẩm ở nơi khô ráo, tránh ẩm mốc; hạn chế ăn đồ chiên, nướng và không dùng lại dầu đã qua nhiều lần nấu.

Một chế độ ăn cân bằng, nhiều rau xanh và trái cây tươi, kết hợp thói quen sinh hoạt lành mạnh sẽ giúp cơ thể được bảo vệ tốt hơn trước những “kẻ thù vô hình” trong chính bữa ăn hàng ngày.

Minh Huy